De vakantie zit erop, de eerste gemeenteraadsvergadering sinds de zomerstop is achter de rug. Wim Hokken klom weer in de pen om de vergadering samen te vatten. Een vergadering over onder andere duurzaamheid, herstel kademuren van Het Vliet in Franeker en subsidiedorpshuizen.

Vragen, ingekomen stukken en de toezeggingen.

De FNP wil OV-fietsen bij het station en wil graag actie om dit te realiseren, was er klein leed van een verkeerssituatie (Adrie Weiland, gemeentebelang) in Wier. Door haar vragen kwam het apparaat in werking, na een diepe slaap van een half jaar. De aangetekende brief waarin het probleem was aangekaart, die was verdwenen! En wie weet wordt het probleem van de onveilige uitrit nu opgelost.

Haye Stellingwerf (SAM) vroeg naar de informatie en betrokkenheid van de aanwonenden over de ontwikkeling van het plan rondom Zwarte Haan met het sterrenkijken. Er is onrust bij omwonenden ontstaan. Wethouder Nel Haarsma nam de heer Stellingwerf mee terug naar de tijden van Het Bildt. Toen waren de bewoners al meegenomen en is er tot op de dag van vandaag een onafgebroken informatiestroom op gang gekomen, bovendien is er alle ruimte voor zienswijzen geweest. Niemand kan dus overvallen zijn. De Bildtse Post had anders gesuggereerd.

Bart van Wijk (SAM) vroeg aandacht voor de positie van COC Leeuwarden.Zij verzorgen op dit moment sexuele voorlichting op scholen voor VO. Het lijkt erop dat zij daar binnenkort mee moeten stoppen omdat hun subsidie terugloopt. Bart is bang dat er geen voorlichting meer zal komen. Hij vraagt of het college hier iets  mee wil doen?

De burgemeester geeft aan dat zij dit meeneemt in het huiswerk dat het college nog moet doen voor de uitwerking van het besluit van de raad om regenbooggemeente te worden.

En verder was er nog wat ander klein leed. Een watergang in Winsum die plotsklaps door de aanwonenden moet worden onderhouden. En over een brief van staatsbosbeheer over de Kleasterwei in Tzummarum. Cees Arends (gemeentebelang) vroeg ook namens SAM of de gemeenteraad op de hoogte kan worden gehouden van de ontwikkelingen in dat dossier.

Het college onderzoekt en informeert de raad, zo beloofden ze.

In de vorige raad is er door SAM, maar ook door gemeentebelang een fors punt gemaakt van de toekomst van de sociale dienst. In mijn vorige blog heb ik de met veel moeite ontlokte toezegging als volgt samengevat:

  • bij de uitwerking van de opdracht van het college (besluit punt 4 ™ 6) betrekt het college de raad (de uitwerking van de grotere zeggenschap van de gemeenten) in het voorliggende voorstel;
  • het college gaat aan de slag om na deze tussenstap verder te werken aan het idee van integratie van de dienst in onze eigen organisatie.

 

Dit vonden we niet terug in de lijst van toezeggingen. Sjoerd Simon Kuipers pikte dat niet, maar ondanks ons dringende verzoek pakte niemand door en bleef het in het vage. Uiteindelijk heeft Sjoerd Simon gesteld dat hij bij de behandeling van de begroting dit zal inbrengen als een beleidsvoornemen. Dan kan het college er niet meer omheen.

 

Bestemmingsplan en harmonisatie dorpshuizen

 

En verder, er waren wat puntjes. De harmonisatie van de subsidie aan de dorpshuizen, was er een van, net als de bijstelling van een bestemmingsplan. Allemaal niet spannend en raadsbreed akkoord.

Kadeconstructie Het Vliet

Bij het Vliet is sprake van een complex, groot werk. De wanden van de kade moeten worden vernieuwd, de bodem van de vaart gesaneerd. De combinatie van saneren en vernieuwen maakt het werk ingewikkeld. Er is gelukkig goed met de buurt gesproken over de wijze van uitvoering. Namens de bewoners werd voorafgaand aan de behandeling in de raad de gemeente bedankt voor de wijze waarop de bewoners zijn geïnformeerd en betrokken. Behalve een bedankje werd ook gevraagd of er niet direct rekening kon worden gehouden met de mogelijkheid om de infrastructuur voor elektrisch rijden en varen aan te leggen, eventueel door het leggen van loze leidingen. Een probleem was nog het riool. De afvoer van hemelwater bij stortbuien is daar nog een probleem. Govert Geldof (SAM) wees op de toezegging bij de behandeling van het rioolplan om waar mogelijk werk met werk te maken.

 

De wethouder zegde toe: nieuwe bomen, passende verlichting, kijken naar het riool was geen optie maar hij was bereid na te denken over de wijze waarop het hemelwater wordt afgevoerd. Het kost de gemeente € 3 miljoen, het waterschap een € 1 miljoen. Forse bedragen.

DUURZAAMHEID, startnotitie

Eindelijk wordt er een begin gemaakt met duurzaamheid. De notitie was opgesteld door het ambtelijk apparaat in goed overleg met de raadsleden. Duurzaamheid is ook een speerpunt van SAM. Ik heb daar een stevig betoog over gehouden, ook om te onderstrepen dat SAM het van belang vindt dat we met dit onderwerp haast gaan maken. Mijn bijdrage namens SAM druk ik hieronder af.

 

Het is goed hierbij te weten dat de VVD voor dit onderwerp een amendement had ingediend om de middelen voor de duurzaamheidscoördinator nog niet beschikbaar te stellen. De gemeente heeft in de kadernota een tekort.

Bijdrage Wim Hokken SAM aan het debat:

Voorzitter, vandaag ligt de startnotitie duurzaamheid voor. Een notitie waarmee we een klein en voorzichtig stapje zetten naar een meer duurzame toekomst van onze gemeente, maar zo werkt dat, er zijn vergezichten, droombeelden van een duurzame, groene, circulaire, energieneutrale Waadhoeke, maar die breng je alleen dichterbij als je bereid bent zoekend stap voor stap de weg richting dat droombeeld te zoeken.

Een tegel uit je tuin, collega Wijkhuis riep op Twitter op om het “gewoon te doen”. En hij heeft gelijk, daar begint het mee en het heeft betekenis. Het is mooi om in hem een bondgenoot te hebben in onze strijd voor meer biodiversiteit. Want die tegel is het begin, voorzitter, van een verandering, een transformatie van onze maatschappij. Die verwijderde tegel biedt ruimte aan een plant. Bij mij in de achtertuin ontdekte ik vorige week een viltroos, naast en ook een beetje verstopt onder het krentenboompje. Een plant op de rode lijst. Eerder van de zomer zag ik een aantal rietorchissen in wat ooit het gazon was, niet meer op de rode lijst maar nog steeds zeldzaam. Die tegel uit je tuin maakt dus wel degelijk verschil. En in de strijd tegen de afnemende biodiversiteit past het niet om de strijd te zoeken, maar is het vooral het bondgenootschap over de partijen heen dat telt. Daarom ben ik blij dat deze raad in grote meerderheid heeft besloten stappen te zetten in de strijd voor meer biodiversiteit. Dank daarvoor Dit Bloem, jij was verantwoordelijk voor die motie.

Een belangrijke opbrengst van die strijd om een eind te maken aan de afneming van de biodiversiteit was het besluit om het bermbeheer anders te gaan uitvoeren: minder maaien, verschralen door afvoer en bij het maaien en onderhoud rekening te houden met de insecten. Maar ook respect voor de brugfunctie die de bermen hebben als groene snelwegen voor tal van dieren en planten, want onze natuur is versnipperd en de gebiedjes liggen ver uit elkaar. Grote afstand, voorzitter, want we hebben in Nederland weinig ruimte voor natuur. Onlangs stond in de krant dat de uitbreiding van industrie, wonen en verkeer – de verstening – in een periode van een jaar of 10 wel 2 % meer ruimte had opgeslokt. Ruimte die ten koste was gegaan van de landbouw. De functies wonen, werken, verkeer en natuur samen gebruiken nu 34% van de ruimte die we in dit land hebben. De landbouw gebruikt de overige 66%. In onze provincie en zeker in onze gemeente is dat meer dan 80%. Vanuit het perspectief van de gemeente als geheel gezien, voorzitter, is de stap van dat gemeentelijke maaibeheer vergelijkbaar met die tegel in de tuin van meneer Wijkhuis. Betekenisvol, maar de echte betekenis komt alleen als er vervolgstappen worden gezet.

Voorzitter, wij van SAM zijn optimisten. Wij geloven dat de dingen zich ten goede keren. Dat gaat niet vanzelf. Daarvoor moeten we ons inspannen, de burger in zijn eigen tuin, de gemeente in het gemeentelijk groen, en de agrarische sector zal als grootste ruimtegebruiker de grootste inspanning moeten leveren. In de omgevingsvisie zal de spanning die dit oplevert zichtbaar worden. We hebben wat dat betreft nog wel wat uitdagingen voor de boeg.

Het begin is er al, we beginnen niet bij nul. Afgelopen mei liep ik van de dijk terug naar het dorp en opeens viel het me op dat er een lint van bloemen langs een akker stond. Een bijenlint van een kleine kilometer lang. Dat was een klein, maar mooi gebaar van het kan anders, iets verderop experimenteert weer een ander met stroken landbouw.

De wereld verandert. Het zijn veranderingen op kleine schaal, maar het zijn veranderingen op heel veel plekken tegelijkertijd en samen hebben ze het in zich om de wereld in positieve zin te veranderen. In die zin onderschrijf ik het optimisme van ecologe Louise Veth. In haar duurzame troonrede schildert ze een somber beeld van uitgeputte gronden, afnemende biodiversiteit en verspilling. Ze zet de mens neer als veroorzaker, maar ook als onderdeel en afhankelijk van het systeem aarde en daarmee als een bedreiging van zichzelf. En tegelijkertijd ziet ze vele kleine tekens van hoop, van het is nog niet te laat en als wij zorgen voor reservaatjes in onze tuinen, het gemeentelijk groen en dat in de komende jaren verder uitbouwen, dan kan die biodiversiteit weer terugkomen, dan worden we weer duurzaam.

En een van die tekenen van hoop is de startnotitie duurzaamheid Waadhoeke. We gaan nadenken, we gaan in gesprek met onze omgeving over het energiegebruik, ons afval etc..

En het begint met het voorzichtige eerste stapje van een startnotitie en daarbij een overzicht van een aantal al lopende projecten zoals de 2 buurten die aardgasvrij gemaakt gaan worden. Maar daar kan het niet bij blijven, dat is niet genoeg.

En dat is helemaal niet genoeg, voorzitter, als we zien dat er in Franeker Zuid te bouwen woningen in de verkoop staan die nog met een cv op gas zullen worden uitgerust. Wij zijn blij met deze start, maar we willen actie. En daar zullen we u op aanspreken. Zoals we nu ook vragen hoe het mogelijk is dat die woningen nog op het gas zullen worden aangesloten. Voor nu stemmen wij graag in met deze startnotitie. Maar op uw feitelijke handelen zullen wij u beoordelen.

Terug nu naar de startnotitie waar wij ons in kunnen vinden toch een kritische kanttekening en aanbeveling aan uw college. De notitie is taalkundig onnodig wollig, te defensief ook. Het verdient aanbeveling een publieksvriendelijke versie te maken met een aardige lay out. Kan dan ook mooi op internet, want als wij willen veranderen op al die gebieden waar deze startnotitie naar wijst, dan is het nodig dat onze inwoners meegenomen worden. Dat ze prettig leesbaar in woord en beeld kunnen volgen wat we doen en wat ze zelf kunnen doen.

Voorzitter, ik zou daarop graag een toezegging van de wethouder willen hebben. Het zal de publieksbijeenkomsten – waar wij zeer naar uitkijken – alleen maar ondersteunen.

En dan nog een allerlaatste kanttekening. Voorzitter: er komt op het terrein van duurzaamheid een enorme opgave op ons af. En met enige zorg kijken wij naar het ambtelijk apparaat. Als onze duurzaamheidsman ziek wordt, dan liggen we 100% stil. Wij gaan er vanuit dat de heer Van der Woude – die ons op een prettige manier heeft begeleid bij het opstellen van de startnotitie, waarvoor dank – duurzaamheid collega’s zal gaan krijgen. Op dit dossier kunnen we ons geen risico’s veroorloven. De duurzaamheidscoördinator erbij is wat ons betreft een druppel op een gloeiende plaat, want we hebben een hele grote opgave. We zullen bijvoorbeeld duizenden woningen van het gas af moeten helpen. En die verplichtingen zijn, ook op het gebied van de duurzame energieopwekking, niet vrijblijvend. En als we volgend jaar of het jaar daarop ontdekken dat we het niet redden en externen moeten inhuren dan zal goedkoop nu duurkoop blijken te zijn.

Kijk ik naar het amendement van de heer Terpstra: geen duurzaamheidscoördinator, dan roept zich het beeld op van de boer die zijn oogst heeft zien mislukken. Een financiële buffer bij de bank heeft van een miljoen, maar geen zaaigoed voor volgend jaar koopt, want hij heeft met zichzelf afgesproken dat de buffer tenminste een miljoen moet zijn.

Voorzitter, voor SAM is duurzaamheid net als het sociaal domein een speerpunt. Wij zijn intrinsiek gemotiveerd om te investeren in duurzaamheid ook vanuit de overtuiging dat investeren nu de ruimte in de toekomst zal vergroten. Niet iedereen deelt ons wereldbeeld. Maar wij roepen ook de VVD op om in ieder geval vanuit de extern opgelegde verplichtingen vanuit de rijksoverheid na te denken over de duurzaamheidsopgaven van de gemeente. En die moeten in redelijkheid vervuld kunnen worden door voldoende en deskundige ambtenaren.

Samenvattend vragen wij u het volgende:

Hoe kan het dat er in Franeker Zuid woningen worden gebouwd die nog op het gas zullen worden aangesloten?

Wat heeft het college gedaan om als dat niet geweigerd kon worden de bouwer op andere gedachten te brengen? U heeft dit toch niet zomaar laten passeren?

Is het college bereid de startnotitie om te werken tot een publieksvriendelijk leesbaar document?

De duurzaamheidscoördinator is een druppel op de gloeiende plaat. Wij moeten investeren gelet op de op ons afkomende taakstellingen op het gebied van duurzaamheid. Goedkoop nu is de dure inkoop over een enkel jaar van externen om alsnog te kunnen voldoen aan de ons gestelde eisen vanuit de rijksoverheid. Heeft het college daar een beeld bij? En behalve dat een externe dat vraagt: het gaat ook om onze burgers die bij een adequaat toegeruste gemeente om hulp moeten kunnen vragen.

En het bijzondere van de behandeling was dat in het raadsvoorstel over de startnotitie ook geld gevraagd werd voor de duurzaamheidscoördinator bij de gemeente. Het is bijzonder dat een meerderheid van de raad weigerde nu een besluit te nemen over die coordinator. Daarvoor hadden ze als argument dat er een tekort dreigt in de meerjarenraming. Men wilde de wens van een coördinator afwegen tegen alle andere nieuwe wensen.

Dat was heel bijzonder. In eerdere raadsvergaderingen over dit onderwerp werd door het CDA de wethouder duurzaamheid bijna naar huis gestuurd omdat hij te weinig daadkracht toonde. Dat telde allemaal niet meer. Eerst de begroting. Daar hebben wij als SAM onze eigen gedachten over. Wij zijn voor een voorzichtig financieel beleid, maar bewaar het overzicht en vergeet niet te investeren waar dat nodig is. Wij zijn voor rust, kijk naar de ontwikkelagenda en doe wat daarvoor nodig is en denk ondertussen na op welke posten wij structureel kunnen bezuinigen zonder onze eigen ambities in de weg te staan.

 

Het zal duidelijk zijn dat wij niet te veel uitstel van benoeming van de coördinator kunnen accepteren. En als we nog eens de raadsvergadering van 14 maart terugluisteren, dan kunnen we ons niet voorstellen dat dit onderwerp niet de steun krijgt van de hele coalitie. Het CDA vond in maart al dat we achterliepen en stappen moesten zetten.

Rechtspositie gemeenteraad

De rechtspositie van de gemeenteraad stond ook op de agenda. Altijd een beetje moeilijk om over je eigen vergoeding te moeten besluiten. In de kern ging het om een extra vergoeding voor raadsleden om verslechteringen in hun persoonlijke rechtspositie te kunnen opvangen. Behalve dat zijn er een aantal bijzondere taken zoals lid van een onderzoekscommissie en het presidium van de gemeenteraad. Deze taken vragen heel veel extra tijdsinspanning. In de nieuwe verordening wordt daarvoor een passende vergoeding voorgesteld.

Als SAM hebben wij voor deze verordening gestemd. Onze argumentatie was dat wij de richtlijnen als het gaat om onze beloning volgen die in Den Haag door een commissie van wijzen vanuit de VNG is vastgesteld. Je moet als overheid niet over je eigen beloning – naar boven of naar beneden – willen beslissen.

Gemeentebelang, Christenunie en FNP steunden net als SAM het collegevoorstel de wijziging over te nemen. Met de aanname van dit amendement is ruim € 40.000 gemoeid.

En tenslotte: we namen de hele avond afscheid van Sybe Knol, FNP. Jammer dat hij gaat. Maar wij zullen hem nog vaak tegenkomen als lid van provinciale staten. Zijn opvolger staat al klaar en zal volgende vergadering worden geïnstalleerd. Ik vond Sybe een fantastische collega.

Wim Hokken – Raadslid SAM Waadhoeke