De afgelopen weken is het vanuit SAM stil geweest over het AZC in Sint Annaparochie. Dat was een bewuste keuze. Wij vonden dat het COA, de dorpsbelangen, het college en de minister in rust en zonder publieke druk de ruimte moesten krijgen om samen tot een oplossing te komen. Want zo los je volgens ons problemen op: door overleg, niet via oneliners op sociale media.

Nu het landelijke debat steeds harder en polariserender wordt en de sociale media de toon lijken te bepalen, vinden wij het belangrijk om ons alsnog uit te spreken.  

Een AZC kan alleen goed functioneren als er draagvlak is in de omgeving. Draagvlak zorgt ervoor dat mensen vriendelijk worden benaderd, dat jongeren en kinderen mee kunnen doen met sport, dat er ruimte is voor ontmoeting. Ook als je uiteindelijk niet in Nederland blijft, zijn die ervaringen van groot belang voor het verwerken van trauma’s en het opbouwen van een toekomst. Dat is een recht dat mensen wat ons betreft hebben.  

Maar we moeten eerlijk zijn: het draagvlak is de afgelopen jaren afgenomen. Daar zijn verschillende oorzaken voor – woningnood, veranderende samenstelling van bewoners – maar zeker ook de toon vanuit Den Haag draagt daar negatief aan bij. Terwijl het AZC in Sint Annaparochie al jaren bestaat, en jarenlang onderdeel was van het dorp. Ging het goed in de bus en in het dorp. Nu voelen jonge vrouwen zich daar niet meer veilig. En dat is ernstig.  

Er ís iets veranderd – in de bus, in het dorp, en in de toon van het landelijk debat. Daar moet bestuurlijk Nederland iets mee doen. Niet alleen problemen benoemen, maar ze ook daadwerkelijk aanpakken. Niet roepen, maar luisteren. Niet opleggen, maar samenwerken. Want juist dát was hier gebeurd: partijen kwamen samen tot een compromis, met wederzijds begrip en met oog voor veiligheid. Zoals wij dat hier gewend zijn. Een praktische oplossing – bijvoorbeeld door groepen op een druk feest even gescheiden te houden – kan bijdragen aan rust en ruimte voor herstel.  

Maar minister Faber kiest voor een andere koers: die van bepalen in plaats van overleggen, van zenden in plaats van luisteren. Natuurlijk begrijpen wij ook de gevoelens van inwoners die het moeilijk hebben. Die zelf geen geld hebben voor een dagje uit en zien dat anderen dat wél krijgen. Maar dat is geen probleem van het activiteitenbudget van het AZC – dat is een probleem van bestaanszekerheid in Nederland. Elk mens verdient vertier. Ook als je leeft van weinig.  

Een activiteit schrappen lost dat niet op. Sterker nog: zonder activiteiten slaat verveling toe, en dat vergroot de kans op overlast. Jongeren -waar dan ook vandaan- hebben structuur nodig, afleiding, perspectief. Gun mensen iets van verlichting in een moeilijk bestaan! Zeker als je nieuw bent in een land, de taal niet spreekt en je je weg nog moet vinden. 

De afgelopen weken vroegen dorpsbelangen ons om rust en terughoudendheid. Ook het COA vroeg om niet te veel aandacht. In een klein dorp is de impact van landelijke uitspraken groot. Vertegenwoordigers worden platgebeld met vragen en verontwaardiging over oneliners uit Den Haag. Maar dat neemt niet weg dat de zorgen in het dorp reëel zijn. Er is sprake geweest van geweld en overlast. En daar moeten we iets mee. Niet wegkijken, maar begrijpen wat er gebeurt. Niet simplificeren, maar aanpakken.  

De taal uit Den Haag helpt niet. Het vergroot het wantrouwen en de moedeloosheid. Wat wél helpt, is een taal van oplossingen. Een eerlijke spreidingswet die opvang verdeelt over alle gemeenten. Meer woningen, zodat er weer ruimte ontstaat – letterlijk en figuurlijk – om elkaar welkom te heten. Want als mensen zelf onzeker zijn over inkomen, huisvesting of zorg, is het moeilijk om open te blijven staan voor de ander.  

SAM Waadhoeke kiest voor overleg. Voor het samen oplossen van knelpunten. En wij hebben vertrouwen in ons college van burgemeester en wethouders: dat zij oog hebben voor de zorgen van het dorp én voor de mensen in het AZC.  

Wij willen spreken. Maar wij willen ook luisteren. En juist omdat spreken soms het luisteren overschreeuwt, hebben wij eerder gekozen voor stilte. Maar we zullen niet zwijgen als het gesprek dreigt te verharden of als nuance ontbreekt.  

Laten we blijven zoeken naar verbinding, juist als het schuurt.